Konferencja podsumowująca projekt „Dostępność Nałęczowskiego Festiwalu Otwartych Ogrodów” odbyła się w sali konferencyjnej Nałęczowskiego Ośrodka Kultury w Nałęczowie w dniu 24.06.2024 roku. Powitania Szanownych Gości dokonali Pani Ewa Gułkowska- Prezes Fundacji Lubelski Fundusz  Lokalny i Pan Jerzy Rosiak -Wiceprezes Fundacji, którzy następnie  dokonali merytorycznego wprowadzenia do konferencji.

We wprowadzeniu zostały przedstawione podstawowe cele projektu, praca nad jego przygotowaniem, ukazanie bardzo dużego zaangażowania  w proces jego realizacji różnych grup społecznych, organizacji pozarządowych i instytucji z Gminy Nałęczów, jak i jej władz samorządowych oraz niezwykłej atmosfery, jaka miała miejsce podczas wielu różnorodnych i interesujących wydarzeń, jakie zostały zaproponowane w ramach  realizowanego projektu.

Pani Ewa Gułkowska w swoim wystąpieniu pt. Założenia projektu „Dostępność Nałęczowskiego Festiwalu Otwartych Ogrodów” podkreśliła, że projekt ten jest odpowiedzią na potrzebę wypracowania, przetestowania i wdrożenia standardów w zakresie zapewnienia dostępności działań organizacji pozarządowych oraz właściwego funkcjonowania pensjonatów w celu zapewnienia dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami (osób z niepełnosprawnościami) zgodnie z zapisami rządowego Programu Dostępność Plus na lata: 2018-2025. Istotne jest także to, że projekt miał charakter pilotażowy i jego realizacja na terenie Gminy i Miasta Nałęczów- miejscowości uzdrowiskowej, może być modelowa dla innych miejscowości uzdrowiskowych, których w Polsce jest około 60. Wszystkie założenia projektu zostały zrealizowane – cel projektu został osiągnięty poprzez zrealizowanie celów szczegółowych, które dokładnie zostały przedstawione podczas prezentacji Pani Ewy Gułkowskiej. 

Pan Jerzy Rosiak w swojej prezentacji ,,Osoby niepełnosprawne w społeczności lokalnej Gminy Nałęczów” przedstawił sytuację osób niepełnosprawnych analizując badania, jakie miały miejsce podczas realizacji projektu. Wskazał, że osoby z niepełnosprawnością są pozytywnie postrzegane w przestrzeni społecznej gminy Nałęczów ale także występują różne bariery mentalne, choć ukryte w świadomości społecznej, a są spowodowane niezrozumieniem, niewiedzą oraz utrwalonymi od lat stereotypami i uprzedzeniami. W wielu odpowiedziach przejawia się niezwykła troska o te osoby i respondenci podkreślają, że dostrzegają iż te osoby nie mają łatwego życia, że nie jest im łatwo. Ogólnie oceniają je pozytywnie jako osoby, które winne mieć wsparcie ze strony społeczeństwa. Otwartość w społeczeństwie zmienia się na korzyść min. dzięki funkcjonowaniu w Nałęczowie Warsztatów Terapii Zajęciowej, które nie są izolowane w społeczeństwie i są jej ważną instytucją, która aktywnie włącza się w życie społeczności lokalnej. W prezentacji zostały przedstawione różne bariery w przestrzeni publicznej, które istotnie utrudniają pełne funkcjonowanie osób ze szczególnymi potrzebami w Gminie Nałęczów.

Podczas przerwy kawowej w kuluarach miało miejsce wiele interesujących rozmów i dyskusji pomiędzy naszymi Gośćmi i osobami z Fundacji. Także podczas tej przerwy można było oglądać wystawę pięknych fotografii, które dokumentowały różne wydarzenia i etapy realizacji projektu.

Po przerwie została przedstawiona prezentacja ,,Wielowarstwowość działań i wydarzeń w projekcie „Dostępność Nałęczowskiego Festiwalu Otwartych Ogrodów ”. którą przedstawił Pan Jerzy Rosiak.

Jerzy Rosiak we wstępie do prezentacji podkreślił, że projekt miał wiele płaszczyzn i był skierowany do kilku grup odbiorców. W procesie realizacji projektu miały miejsce Kawiarenki Obywatelskie, które były prowadzone w ramach działań animacyjno-sieciujących oraz gdzie następowała wymiana doświadczeń w zakresie stosowania zasad dostępności (cyfrowej, architektonicznej i komunikacyjno-informacyjnej itp.) w NGO, willach i pensjonatach w Gminie Nałęczów. Spotkania odbywały się z udziałem animatorów lokalnych. Kawiarenki te umożliwiły integrację społeczności lokalnej oraz edukację i podnoszenie świadomości w zakresie dostępności.

Miały miejsce szkolenia i warsztaty, które obejmowały tematy takie jak dostosowanie infrastruktury, zmiany architektoniczne, technologie wspomagające dostępność dla osób ze szczególnymi potrzebami oraz prawa osób z niepełnosprawnościami. 

Na pożegnanie lata i przywitanie jesieni w miesiącach wrzesień 2022 roku i 2023 roku zostały zorganizowane dwie edycje  Nałęczowskiego Festiwalu Otwartych Ogrodów –Ogród i Sztuka, które w swoim programie zaoferowały dla jego uczestników wiele ciekawych propozycji. Były one dostosowane dla różnych grup wiekowych, osób ze szczególnymi potrzebami i zainteresowań a główna idea  Festiwalu, która przyświecała organizatorom  to łączenie komplementarne piękna ogrodu i sztuki i jego otwartość dla wszystkich chętnych. Podstawowym celem Festiwalu była integracja wokół „małej ojczyzny” oraz zwrócenie uwagi na dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze – zabytkowych domów i ogrodów w Nałęczowie z uwzględnieniem dostępności tych miejsc dla osób ze szczególnymi potrzebami.

W swoim wystąpieniu ,,Wypracowane standardy dostępności dla ngo ” Pani Magdalena Piech zwróciła uwagę o znaczeniu i roli dla osób ze szczególnymi potrzebami Ustawy o zapewnianiu o dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, która została wprowadzona do polskiego porządku prawnego w dniu 20 wrześniu 2019 r. ale  nie przeniknęła ona zbytnio do powszechnej świadomości publicznej, w tym oczywiście dla osób, dla których mają z niej wynikać istotne korzyści. Mocno podkreślała, że warto i koniecznie trzeba uświadomić i rozpropagować jej obowiązywanie. Przedmiotowa ustawa zawiera regulacje określające środki służące zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz obowiązki podmiotów publicznych w tym zakresie. 

Pani Magdalena Piech przedstawiła szczegółowo wypracowany przez Gminny Panel Ekspertów „Standardów dostępności ogrodów w Gminie Nałęczów” kompleksowy i zarazem modelowy pakiet 5 standardów w zakresie zapewnienia dostępności działań organizacji pozarządowych oraz dla zapewnienia dostępności ogrodów, pensjonatów i willi dla osób ze szczególnymi potrzebami podczas wydarzeń i imprez publicznych. 

Tematem kolejnego wystąpienia byli seniorzy a tytuł prezentacji, którą przedstawiła Pani Dorota Strzyżyńska – Wiceprezes Fundacji Sztuka i Dom to „Seniorzy w społeczności lokalnej”.

Pani Dorota Strzyżyńska w swoim wystąpieniu przedstawiła opierając się na danych statystycznych ile osób w wieku senioralnym zamieszkuje Gminę Nałęczów (26 % to osoby w wieku senioralnym), jakie są ich problemy. Okazuje się, że wśród seniorów jest wiele osób z różnymi problemami zdrowotnymi i także ze stopniem niepełnosprawności. Podkreśliła, że jest wiele wspólnych obszarów, które dotykają osób ze szczególnymi potrzebami a osób w wieku senioralnym. Do podstawowych są bariery architektoniczne w przestrzeni publicznej w Nałęczowie a także i brak windy w MOPS Nałęczów, z którego usług i wsparcia, wielu seniorów korzysta. Pani Prezes wskazała na potrzebę współpracy z seniorami aby proponować im różne programy wsparcia i tworzyć zajęcia, które zwiększą ich aktywność w społeczności lokalnej. 

Oczekiwanym punktem w konferencji było ogłoszenie wyników konkursu „NGO i pensjonaty w Gminie Nałęczów bez barier –wdrażają idę standardów dostępności” oraz wręczenie nagród i dyplomów.

Z rąk Pani Prezes Ewy Gułkowskiej nagrody otrzymali: za zajęcie
I miejsca Warsztaty Terapii Zajęciowej Nałęczowskiego Stowarzyszenia Charytatywnego.
II miejsce otrzymała Fundacja Sztuka i Dom – nagrodę odebrała Pani Dorota Strzyżyńska – Wiceprezes Fundacji.
III miejsce Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa a nagrodę odebrał Pan Bogusław Gałęzowski Prezes Towarzystwa.

W podsumowaniu Pani Ewa Gułkowska i Pan Jerzy Rosiak podkreślili znaczenie realizacji tego projektu dla społeczności lokalnej Gminy Nałęczów, dzięki czemu zwiększa się świadomość potrzeb dla osób ze szczególnymi potrzebami w naszej lokalnej społeczności – naszej Małej Ojczyzny – w Gminie Nałęczów. Podczas realizacji projektu następował proces poznawania się różnych grup społecznych i uświadomienia społecznego, że są wśród nas osoby ze szczególnymi potrzebami i że można ich wspierać poprzez tworzenie różnych udogodnień i likwidować różne bariery – te materialne jak i te psychologiczne. Realizacja projektu umożliwiała kształtowanie pozytywnych postaw wobec siebie i budowania wzajemnie dobrych relacji. Budowany jest przez to kapitał społeczny, który jest niezwykle ważny dla prawidłowego rozwoju społecznego i obywatelskiego w społeczności lokalnej, wpływając także na integrację i zwiększenie tożsamości i budowanie wspólnoty naszej społeczności lokalnej, naszej Małej Ojczyzny.

W podsumowaniu zaznaczyli także, że w wypowiedziach uczestników konferencji – tych w ramach programu konferencji , jak i tych w kuluarach, dało się usłyszeć, że takie wydarzenie jak realizacja tego projektu jest bardzo ważne dla osób ze szczególnymi potrzebami jak i dla całej społeczności lokalnej Gminy Nałęczów.

Na zakończenie konferencji Pani Ewa Gułkowska i Pan Jerzy Rosiak serdecznie podziękowali wszystkim uczestnikom konferencji za udział w jej obradach i za bardzo aktywny udział w realizacji programu projektu.